Obezite Nedir?
Beslenme, sağlığımızı korumak, büyüme ve gelişmeyi sağlamak ve yaşamımızı sürdürmek için günlük besin öğelerinin yeterli ve dengeli bir şekilde vücuda alınıp kullanılmasıdır. Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda bazı sağlık sorunlarında meydana gelebilmektedir bunlardan biri obezitedir. Obezite, günlük alınan enerjinin harcanan enerjiden az olmasıyla birlikte vücutta ki yağ oranının yağsız kütleye oranla artmasıyla beraber oluşan bir hastalıktır. Dünya sağlık örgütü (DSÖ) tarafından obezite BKI ( beden kitke indeksi)’ ne göre sınıflandırılmaktadır. BKI değerimizi kilogram olarak vücut ağırlığının metrekare olarak boya bölünmesi ile hesaplanır. BKI>30 olduğunda obezite olarak, BKI>40 üstünde olduğunda morbid obezite olarak adlandırılmaktadır. Aşağıda ki tabloda BKI’ se göre obezitenin sınıflandırması verilmektedir.
| Sınıflandırma | BKI (kg/m2) |
|---|---|
| Zayıf | < 18,5 |
| Normal kilo | 18,5- 24,9 |
| Fazla kilolu | 25- 29,9 |
| Obezite (1. Derece) | 30- 34,9 |
| Obezite (2. Derece) | 35- 39,9 |
| Morbid Obezite (3. Derece) | > 40 |
Obezitenin oluşumunda beslenme alışkanlıkları, yetersiz fiziksel aktivite, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, çevresel etmenler, sosyoekonomik, hormonal ve metabolik etmenler, genetik etmenler, psikolojik problemler, kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.) gibi faktörler etkili olabilmektedirler.
Obezitenin Sınıflandırılması
Vücuttaki yağın vücut oranına göre dağılımına göre adlandırılması.
Ovoid Tip: Yağ dokunun vücutta eşit oranda dağılmasıdır.
Jinekoid Tip: Yağın vücudun alt kısmında (kalçalarda) bulunmasıdır. “Kadın tipi obezite” veya “armut tip obezite” gibi farklı adlandırılabilir.
Android Tip: Yağ dokusunun karın bölgesinde, iç organlarda ve çevrelerinde bulunmasıdır. “Abdominal obezite”, “erkek tip obezite”, “santral obezite” veya “elma tipi obezite” gibi farklı adlandırılabilir. Yağın karın bölgesinde birikmesi tip 2 diyabet, insülin direnci, dislipidemi, koroner arter hastalığı, metabolik sendrom gibi hastalıklar için risk oluşturmaktadır.
Obez bir birey olmamak ve sağlıklı olmak için öneriler;
Obezite sınıfında olan kişilerde kilo kaybı ve kilo korumaya yönelik diyet programları düzenlenmelidir. Obezite olmayıp ama obeziteye yatkınlığı olan kişilerde de obeziteyi önleyici diyet programları planlanmalıdır.
- Tüketilen yağlı ve şekerli gıdaları kısıtlamak
- Düzenli fiziksel aktivite yapılması
- Paketli gıdalar ve hamur işlerinin tüketilmesini azaltmak
- Yemekleri hazırlarken doğru ve sağlıklı pişirme tekniklerini kullanmak
- Günlük su ihtiyacınızı karşılamak
- Beslenmenize sebze ve meyvelere yer vermek